Ενημέρωση για το ψηφιακό αποθετήριο «Πέργαμος» - 13 ετερογενείς ψηφιακές συλλογές με περισσότερα από 200.000 τεκμήρια
https://pergamos.lib.uoa.gr/
Περισσότερα από 200.000 τεκμήρια σε 13 ετερογενείς ψηφιακές συλλογές ευρετηριάζονται και παρουσιάζονται μέσα από την «Πέργαμο» του ΕΚΠΑ. Η «Πέργαμος» αποτελεί την ενιαία πλατφόρμα ιδρυματικού αποθετηρίου και ψηφιακής βιβλιοθήκης του ΕΚΠΑ, η οποία, αφενός χρησιμοποιείται για τη διατήρηση, τεκμηρίωση και ανάδειξη ετερογενών ψηφιακών συλλογών, οι οποίες ανήκουν στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και αφετέρου προσφέρει τον αναγκαίο «χώρο» για τη συστηματική συγκέντρωση, οργάνωση, διαχείριση, προβολή και διάθεση του παραγόμενου υλικού που προκύπτει από την επιστημονική και πνευματική δραστηριότητα της ακαδημαϊκής κοινότητας του ΕΚΠΑ.
Η Βιβλιοθήκη και το Κέντρο Πληροφόρησης του ΕΚΠΑ αποσκοπεί -μεταξύ άλλων- στην ανάπτυξη και διατήρηση συλλογών βιβλίων, επιστημονικών περιοδικών και οποιουδήποτε άλλου πληροφοριακού υλικού, στην ανάπτυξη και διατήρηση συλλογών υλικού με αρχειακή ή ιστορική αξία, στην παροχή υπηρεσιών χρήσης της Βιβλιοθήκης στην Ακαδημαϊκή Κοινότητα (μέλη Δ.E.Π., ερευνητές, φοιτητές, ΑμεΑ, λοιπό προσωπικό), με κύριους σκοπούς την εκπαίδευση, τη διδασκαλία και την έρευνα, στην εξασφάλιση πρόσβασης σε ευρύ φάσμα ηλεκτρονικών πηγών, όπως περιοδικά, βιβλία, βιβλιογραφικές βάσεις, ψηφιακές συλλογές και θεματικές πύλες, με στόχο τη διευκόλυνση της εκπαίδευσης και της έρευνας, στην ενεργητική προβολή και διάδοση της πολιτιστικής κληρονομιάς.
H ηλεκτρονική υλοποίηση των προαναφερθέντων στόχων, υποστηρίζεται από το συνεχώς εξελισσόμενο πληροφοριακό σύστημα «Πέργαμος» που αποτελεί το Ιδρυματικό Αποθετήριο (ΙΑ) του Πανεπιστημίου Αθηνών.
Ειδικότερα, η Πέργαμος, στην παρούσα φάση, προσφέρει 13 ετερογενείς ψηφιακές συλλογές οι οποίες περιλαμβάνουν:
- Ψηφιακές συλλογές πολιτιστικής αξίας
- Εργασίες Γκρίζας βιβλιογραφίας
- Σπάνιο ψηφιοποιημένο έντυπο υλικό βιβλιοθηκών
- Αποδελτιωμένες παλαιές περιοδικές εκδόσεις
- Αρχειακό υλικό
- Άρθρα Τιμητικών τόμων και Πρακτικά συνεδρίων του Πανεπιστημίου
- Ερευνητικό υλικό και δεδομένα
- Εκπαιδευτικό υλικό για άτομα με ειδικές ανάγκες
- Επιστημονικές δημοσιεύσεις
Ξεχωρίζουν οι συλλογές «Επιστημονικές δημοσιεύσεις, ερευνητικό και άλλο υλικό» (πάνω από 88.980 τεκμήρια επιστημονικών άρθρων, βιβλίων, τεχνικών αναφορών, προδημοσιεύσεων και συνόλων δεδομένων μελών του ΕΚΠΑ) και «Γκρίζας Βιβλιογραφίας» (πάνω από 34.730 τεκμήρια πτυχιακών και διπλωματικών εργασιών και διδακτορικών διατριβών που έχουν εκπονηθεί στο ΕΚΠΑ τα τελευταία χρόνια). Στις συλλογές αυτές, δίνεται η δυνατότητα στα μέλη της ακαδημαϊκής κοινότητας του ΕΚΠΑ να αναρτούν υλικό (εργασίες, διατριβές, επιστημονικές δημοσιεύσεις, ερευνητικό υλικό κα.), υπό την προϋπόθεση ότι αποτελούν τον/την δημιουργό ή έναν/μία εκ των δημιουργών του υλικού. μέσω αυτό-απόθεσης (self-archiving), .
Το υλικό της πλατφόρμας είναι προσπελάσιμο κατά κύριο λόγο ελεύθερα από το ευρύ κοινό, δεδομένου ότι η «Πέργαμος» υιοθετεί πολιτικές ανοικτής πρόσβασης (εξαίρεση αποτελεί υλικό, όπου είτε υπόκειται σε περιορισμούς περί αρχειακού χαρακτήρα και πνευματικών δικαιωμάτων ή ο/η δημιουργός του έχει ζητήσει επιβολή χωρικών ή χρονικών περιορισμών).
Αν δεν αναφέρεται ρητά κάτι διαφορετικό, η πρόσβαση στο υλικό (ψηφιακό ή μη) που περιέχεται στην Πέργαμο και η οποιαδήποτε χρήση του (πχ. εκτύπωση, αποθήκευση, αντιγραφή, ανάρτηση σε κοινωνικά δίκτυα), επιτρέπεται αποκλειστικά για εκπαιδευτικούς, ερευνητικούς, ιδιωτικούς, αλλά όχι για εμπορικούς σκοπούς. Επιπλέον, οποιαδήποτε χρήση του υλικού θα πρέπει να συνοδεύεται με ρητή αναφορά στην προέλευσή του μαζί με τη μόνιμη ηλεκτρονική του διεύθυνση στην Πέργαμο, καθώς και στον/στην δημιουργό της πρωτότυπης καταχώρησης/ανάρτησης στο Αποθετήριο.
Συνοψίζοντας τα παραπάνω, το υλικό της Περγάμου, αν δεν αναφέρεται ρητά κάτι διαφορετικό, διατίθεται γενικά προς χρήση με την άδεια "Creative Commons Αναφορά Δημιουργού-Μη Εμπορική Χρήση 4.0 Διεθνές (CC BY-NC 4.0)".
Το υλικό της Περγάμου, πέραν της ευρετηρίασής του από τις «γνωστές» μηχανές αναζήτησης (όπως Google, Bing, κλπ.), ευρετηριάζεται και στις ακόλουθες ευρέως αποδεκτές και αναγνωρίσιμες πλατφόρμες, ερευνητικού και πολιτιστικού ενδιαφέροντος:
Επιπλέον, το περιεχόμενο της Περγάμου τους τελευταίους μήνες έχει ξεκινήσει, σταδιακά, να ενσωματώνεται και να ευρετηριάζεται και από την πλατφόρμα Google Scholar(ευρετηριάζονται ήδη πάνω από 1000 εγγραφές).
Κατά την τρέχουσα χρονική περίοδο, συντελούνται μια σειρά από αναβαθμίσεις στην Πέργαμο, που αφορούν τόσο σε θέματα ροών εργασίας, όσο και παρουσίασης και διαχείρισης συλλογών και περιεχομένου με έμφαση στα σύνολα ερευνητικών δεδομένων, τη Γκρίζα βιβλιογραφία και την Ανοικτή Επιστήμη σε εναρμόνιση με τις αρχές και τις υπηρεσίες του EOSC (European Open Science Cloud, https://www.eosc-portal.eu/), οι οποίες υιοθετούνται από τους ακαδημαϊκούς φορείς, συμπεριλαμβανομένου και του CIVIS.
Οι εργασίες εντάσσονται στο έργο με τίτλο "Αναβάθμιση, επέκταση, ανάπτυξη και ασφάλεια Πληροφοριακών Συστημάτων Βιβλιοθηκών και Κέντρου Πληροφόρησης" που αποτελεί το υποέργο 3 της πράξης «Αναβάθμιση, επέκταση, ανάπτυξη Πληροφοριακών Συστημάτων/ εφαρμογών για την ψηφιοποίηση διαδικασιών του ΕΚΠΑ», με ενάριθμο ΠΔΕ 2021ΣΕ44510006 και MIS 5052690 και η οποία εντάχθηκε στο Επιχειρησιακό Πρόγραμμα «Μεταρρύθμιση Δημόσιου Τομέα 2014-2020».
Οι εργασίες αυτές αναμένεται να ολοκληρωθούν μέχρι το τέλος του 2023, εκμεταλλευόμενες και τον νέο υπολογιστικό εξοπλισμό που αναμένεται να αποκτηθεί από τη ΒΚΠ ώστε να μπορούν να υποστηριχθούν ουσιαστικά οι νέες υπηρεσίες.
Περισσότερες πληροφορίες για την Πέργαμο και το περιεχόμενό της θα βρείτε στους ακόλουθους συνδέσμους:
Θάνος Δημόπουλος
Πρύτανης ΕΚΠΑ
