Την ανάπτυξη μιας καινοτόμου κατηγορίας αναστολέων του ενζύμου αυτοταξίνη που μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την αντιμετώπιση της ιδιοπαθούς πνευμονικής ίνωσης (IPF) ανακοίνωσε η ομάδα του Καθηγητού Γιώργου Κόκοτου στο Τμήμα Χημείας του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών. Σύμφωνα με τα αποτελέσματα των ερευνών που μόλις δημοσιεύθηκαν στο έγκριτο διεθνές επιστημονικό περιοδικό Journal of Medicinal Chemistry (2018, 61 (8), 3697–3711), ένας τέτοιος αναστολέας έδωσε πολύ υποσχόμενα αποτελέσματα σε μοντέλο πνευμονικής ίνωσης πειραματοζώων, αντιμετωπίζοντας τη φλεγμονή και επαναφέροντας διάφορους δείκτες, όπως για παράδειγμα τη συγκέντρωση του κολλαγόνου στον πνεύμονα, σε φυσιολογικά επίπεδα. Η ιδιοπαθής πνευμονική ίνωση, με μέση επιβίωση από την διάγνωση 2-5 χρόνια, αποτελεί μια σημαντική πρόκληση για την ανάπτυξη καινοτόμων φαρμάκων, καθόσον για τη νόσο αυτή δεν έχει βρεθεί μέχρι σήμερα αποτελεσματική φαρμακευτική αντιμετώπιση. Τα σημαντικά ευρήματα της ομάδας του ΕΚΠΑ στηρίζονται στον σχεδιασμό και στη σύνθεση καινοτόμων μικρών οργανικών μορίων που στοχεύουν στην αναστολή ενός ενζύμου που εμπλέκεται στην παραγωγή ενός βιοδραστικού λιπιδίου.
Τα ένζυμα που σχετίζονται με τον μεταβολισμό των λιπιδίων και οι υποδοχείς που αλληλεπιδρούν με τα βιοδραστικά λιπίδια αποτελούν έναν επιστημονικό τομέα που έχει ελάχιστα διερευνηθεί μέχρι σήμερα για την ανακάλυψη καινοτόμων φαρμάκων, με αποτέλεσμα τα λιπίδια να αποτελούν εξαιρετικά ελκυστικούς στόχους για τον σχεδιασμό και τη σύνθεση καινοτόμων μικρών μορίων που εμφανίζουν νέους μηχανισμούς φαρμακολογικής δράσης. Αξίζει να σημειωθεί ότι τα ερευνητικά αποτελέσματα που προαναφέρθηκαν έχουν κατοχυρωθεί με διεθνές δίπλωμα ευρεσιτεχνίας που κατέχει το Πανεπιστήμιο Αθηνών και σε αυτή τη φάση διερευνώνται οι δυνατότητες εμπορικής εκμετάλλευσης της εφεύρεσης. Η αξία της παγκόσμιας αγοράς για την ιδιοπαθή πνευμονική ίνωση, που το 2016 ανήλθε σε 1,6 δισεκατομμύρια δολάρια, εκτιμάται ότι θα προσεγγίσει τα 3,5 δισεκατομμύρια δολάρια μέχρι το 2023. Οι καινοτόμοι αναστολείς της αυτοταξίνης ανοίγουν νέους δρόμους για τη ανακάλυψη και την ανάπτυξη φαρμάκων που θα αντιμετωπίζουν αποτελεσματικά χρόνιες φλεγμονώδεις καταστάσεις, συμπεριλαμβανομένου του καρκίνου.
